Έχετε νιώσει να χάνετε τον έλεγχο και να εκνευρίζεστε όταν έχετε ώρες να φάτε; Μην τρομάζετε. Συμβαίνει σε όλους και εξηγείται επιστημονικά. Πρόκειται για το αίσθημα θυμού που προκύπτει από την πείνα και έχει ονομαστεί «hanger» (από τη σύμπτυξη των λέξεων hunger/πείνα και anger/θυμός).

Τι συμβαίνει στον εγκέφαλο όταν πεινάμε;

Η πείνα επηρεάζει άμεσα τη λειτουργία του εγκεφάλου και τη συναισθηματική μας κατάσταση. Ο εγκέφαλός μας χρειάζεται γλυκόζη για να λειτουργεί σωστά. Όταν μένουμε νηστικοί για μεγάλο διάστημα, τα επίπεδα του σακχάρου στο αίμα πέφτουν, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε δυσκολία στη συγκέντρωση, ευερεθιστότητα και παρορμητική συμπεριφορά.

Η νευροεπιστήμονας Δρ. Camilla Nord εξηγεί στο VeryWellMind ότι ο εγκέφαλος παρακολουθεί συνεχώς την εσωτερική κατάσταση του σώματος μέσω μιας διαδικασίας εσωτερικής αντίληψης (interoception – ενδοδεκτικότητα). Όταν εντοπίζει μια ανισορροπία -όπως η έλλειψη τροφής- ενεργοποιεί ένα μηχανισμό που μπορεί να οδηγήσει σε έκρηξη θυμού.

Αυτό συμβαίνει επειδή το σάκχαρο του αίματος πέφτει, με αποτέλεσμα το σώμα να απελευθερώνει ορμόνες όπως η κορτιζόλη και η αδρεναλίνη για να διατηρήσει την ενέργεια του οργανισμού. Αυτές οι ορμόνες αυξάνουν την εγρήγορση, αλλά ταυτόχρονα μπορούν να προκαλέσουν νευρικότητα και επιθετικότητα. Επιπλέον, παράγεται η νευροπεπτίδη Y, μια ουσία που αυξάνει την όρεξη, αλλά συνδέεται επίσης με την επιθετική συμπεριφορά και το άγχος.

Οι ψυχολογικές και κοινωνικές επιπτώσεις της πείνας

Η έλλειψη ενέργειας επηρεάζει τις γνωστικές μας ικανότητες και τη συμπεριφορά μας. Συχνά, όταν πεινάμε, είμαστε πιο ευερέθιστοι και αντιδρούμε υπερβολικά σε μικροπράγματα, χάνουμε την υπομονή μας και δυσκολευόμαστε να συγκρατήσουμε τα νεύρα μας. Επίσης γινόμαστε πιο παρορμητικοί και δυσκολευόμαστε να πάρουμε λογικές αποφάσεις και έχουμε μειωμένη ικανότητα συγκέντρωσης.

Η πείνα δεν επηρεάζει μόνο εμάς, αλλά και τις κοινωνικές μας σχέσεις. Μελέτη του 2014 έδειξε ότι οι άνθρωποι με χαμηλά επίπεδα γλυκόζης ήταν πιο πιθανό να εκφράσουν επιθετικότητα προς τους συντρόφους τους.

Πώς δεν θα σας πιάνουν τα νεύρα σας λόγω πείνας

  • Τρώτε τακτικά: Ορίστε σταθερές ώρες γευμάτων για να διατηρείτε σταθερό το σάκχαρο στο αίμα.
  • Καταναλώστε ισορροπημένα γεύματα: Οι πρωτεΐνες, τα υγιεινά λιπαρά και οι σύνθετοι υδατάνθρακες βοηθούν στη σταδιακή απελευθέρωση ενέργειας.
  • Προτιμήστε τροφές με φυτικές ίνες: Βοηθούν στη διατήρηση του κορεσμού για περισσότερη ώρα.
  • Έχετε μαζί σας σνακ: Ξηροί καρποί, γιαούρτι με φρούτα ή λαχανικά με τυρί είναι καλές επιλογές.
  • Μείνετε ενυδατωμένοι: Η αφυδάτωση μπορεί να επιδεινώσει την ευερεθιστότητα.

Είναι σημαντικό να μπορείτε να αναγνωρίσετε τα σημάδια του «hanger». Αν αισθάνεστε θυμό, σκεφτείτε αν έχετε φάει πρόσφατα. Αντί να αντιδράσετε παρορμητικά, πάρτε μερικές βαθιές αναπνοές και ενημερώστε τους γύρω σας ότι μπορεί να οφείλεται στην πείνα. Όταν βρίσκεστε σε αυτήν την κατάσταση, αποφύγετε αποφάσεις και συζητήσεις που μπορεί να προκαλέσουν ένταση. Αν μπορείτε, αναβάλετε τις για αργότερα. Δώστε προτεραιότητα στην κατανάλωση φαγητού και αποφύγετε τροφές με πολλή ζάχαρη που οδηγούν σε απότομες αυξομειώσεις του σακχάρου.

Η αναγνώριση της σχέσης μεταξύ πείνας και συναισθηματικής κατάστασης μπορεί να μας βοηθήσει να διαχειριστούμε καλύτερα τα νεύρα μας. Αν μπορούμε να ξεχωρίσουμε την πείνα από τα αρνητικά συναισθήματα, μειώνεται και η πιθανότητα να αντιδράσουμε υπερβολικά. Γι’ αυτό, την επόμενη φορά που θα νιώσετε θυμωμένοι ή εκνευρισμένοι χωρίς προφανή λόγο, σκεφτείτε: μήπως είναι απλώς η ώρα να φάτε κάτι;